Ο «Σκοτεινός Διαφωτισμός» δεν είναι απλώς ένα φιλοσοφικό πείραμα: είναι ένα πολιτικό σχέδιο που βρίσκει απήχηση στον Λευκό Οίκο και στη Silicon Valley. Ελιτισμός, τεχνοκρατία, ρατσιστικά κατάλοιπα και κατάργηση των θεσμών, σε μια ιδεολογία που μετατρέπει την κοινωνία σε εταιρεία και τον πολίτη σε υπάλληλο. Αν ο Πούτιν έχει τον Ντούγκιν με τις ρατσιστικές και εξωφρενικές του ιδέες, μέλη της ομάδας Τραμπ έχουν τον Κέρτις Γιαρβίν, έναν «ιδεολόγο» που προωθεί για τις ΗΠΑ και όλο τον πλανήτη ένα εφιαλτικό μέλλον. Όταν οι συνωμοσιολόγοι αποκτούν εξουσία, η συνωμοσία γίνεται πραγματικότητα.
Η αμερικανική πολιτική σκηνή έχει γίνει πεδίο διαμάχης όπου μια ριζοσπαστική και αμφιλεγόμενη ιδεολογία γνωστή ως «Σκοτεινός Διαφωτισμός» (Dark Enlightenment) κερδίζει έδαφος, όχι μόνο στις διαδικτυακές κοινότητες, αλλά και μέσα στους πιο υψηλούς κύκλους της εξουσίας. Αυτή η νέα ιδεολογία, που προέρχεται από τις σκέψεις του αμερικανού προγραμματιστή και μπλόγκερ Κέρτις Γιαρβίν, προτείνει την ανατροπή της σύγχρονης δημοκρατίας και την αναδόμηση της κοινωνίας με όρους που αμφισβητούν θεμελιώδεις αξίες όπως η ισότητα και η ελευθερία.
Ο Κέρτις Γιαρβίν (Curtis Yarvin), που δραστηριοποιείται στο διαδίκτυο από το 2007 κάτω από το ψευδώνυμο Mencius Moldbug, έχει δημιουργήσει ένα ιδιότυπο μπλογκ με τίτλο «Unqualified Reservations». Σε πρώτο επίπεδο, τα γραπτά του μπορεί να μοιάζουν με τις θεωρίες ενός παρανοϊκού, όμως το περιεχόμενό τους συγκροτεί τη βάση για μια νέα πολιτική φιλοσοφία που απορρίπτει ριζικά τη δημοκρατία, την ισότητα και τον προοδευτισμό.
Η ιδεολογία αυτή, γνωστή και ως νεο-αντιδραστισμός (neoreactionary movement), αντλεί έμπνευση από το έργο του Άγγλου φιλόσοφου Νίκλαντ. Ο Σκοτεινός Διαφωτισμός δεν έχει καμία σχέση με τη μαγεία ή τον σατανισμό, αλλά αποτελεί ένα μείγμα σύγχρονων τεχνικών και παραδοσιακών, αντιδημοκρατικών αντιλήψεων. Ο βασικός πυρήνας της ιδεολογίας αυτής είναι η αντίληψη ότι η δημοκρατία και οι σύγχρονες αξίες είναι αποτυχημένες και ανάγκη να καταστραφούν για να δημιουργηθεί ένα νέο, ιεραρχικό και αυταρχικό κοινωνικό σύστημα.
Ο Γιαρβίν και οι οπαδοί του θεωρούν ότι η δημοκρατία είναι μια αδύναμη μορφή διακυβέρνησης, η οποία μέχρι τον 15ο αιώνα θεωρούνταν από τις χειρότερες. Υποστηρίζουν ότι η κοινωνία πρέπει να επιστρέψει σε ιεραρχικά συστήματα, όπως η μοναρχία, όπου η εξουσία συγκεντρώνεται σε έναν ηγέτη ή μια μικρή ελίτ.
Επιπλέον, η ιδεολογία αυτή υποστηρίζει ρητά τον αντιανθρωπισμό και την άρνηση της ισότητας μεταξύ των ανθρώπων, βασιζόμενη σε διακρίσεις που σχετίζονται με τη νοημοσύνη, το κοινωνικό στάτους και τη φυλή. Για παράδειγμα, θεωρεί ότι ορισμένες φυλές είναι λιγότερο ικανές και ότι η δουλεία μπορεί να είναι προτιμότερη για αυτές σε σχέση με την ελευθερία.
Η Σύνδεση με τη Silicon Valley και τους Τεχνοκράτες
Παρά την ακραία φύση των ιδεών του, ο Γιαρβίν έχει βρει υποστήριξη μεταξύ σημαντικών προσωπικοτήτων της Silicon Valley. Ο Μάρκ Άντερσον, γνωστός επενδυτής και σύμβουλος του πρώην προέδρου Τραμπ, είναι ένας από τους πιο σημαντικούς υποστηρικτές του, όπως και ο Πίτερ Τιλ, δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας και συνεργάτης του Έλον Μασκ.
Ο Τιλ έχει επενδύσει σε εταιρείες και startups που προωθούν τις ιδέες του Σκοτεινού Διαφωτισμού, ενώ ο ίδιος έχει εκφράσει ανοιχτά τη δυσαρέσκειά του για τη δημοκρατία και το εκλογικό σύστημα. Μάλιστα, ο Τιλ έχει χαρακτηρίσει τον Γιαρβίν «ιστορικό με μεγάλη επιρροή» και έχει χρηματοδοτήσει πολιτικά πρότζεκτ που προωθούν αυτές τις ιδέες.
Μια από τις πιο καινοτόμες προτάσεις του Γιαρβίν είναι η διάσπαση των ΗΠΑ σε χιλιάδες «patches» — ανεξάρτητα, κυρίαρχα πόλεις-κράτη, που θα διοικούνται όχι από εκλεγμένους αξιωματούχους, αλλά από CEO εταιρειών. Αυτή η μορφή διακυβέρνησης ονομάζεται «νεο-καμεραλισμός» (neocameralism).
Η λογική πίσω από αυτήν την ιδέα είναι ότι οι εταιρείες της Silicon Valley, όπως η Apple, είναι πιο αποτελεσματικές στη διαχείριση ανθρώπων και πόρων από τις παραδοσιακές κυβερνήσεις. Για παράδειγμα, αν η Apple διοικούσε την Καλιφόρνια, οι κάτοικοι πιθανώς δεν θα είχαν χειρότερη ζωή, ενώ το αντίστροφο θα δυσκόλευε την παραγωγή προϊόντων.
Αυτές οι «patch cities» θα λειτουργούν ως μικρές μοναρχίες με αυστηρές ιεραρχίες, βασισμένες σε κοινωνικές, οικονομικές και φυλετικές διαφορές. Η ιδεολογία αυτή επιδιώκει να διαχωρίσει τους «έξυπνους» και ισχυρούς από τους «λίγους» και τους «ανίκανους», προωθώντας τη γέννηση παιδιών μόνο από εκείνους με υψηλό IQ.
Η ιδεολογία του Σκοτεινού Διαφωτισμού τοποθετεί τις γυναίκες σε μια υποβαθμισμένη θέση, θεωρώντας ότι ο ρόλος τους περιορίζεται στην αναπαραγωγή, και μάλιστα μόνο με άνδρες που θεωρούνται «έξυπνοι». Αυτή η αντίληψη αντικατοπτρίζει μια βαθιά πατριαρχική και ελιτιστική δομή κοινωνίας, τόσο που νομίζαμε ότι δεν θα την ακούγαμε ξανά. Και όμως…
Παράλληλα, η ιδεολογία αυτή προωθεί την καταστροφή των μεγάλων μέσων ενημέρωσης και των πανεπιστημίων, τα οποία θεωρούνται «καταφύγια» και «εκκολαπτήρια» των φιλελεύθερων και προοδευτικών ιδεών που αντιτίθενται στο σκοτεινό όραμά τους.
Πολιτική υλοποίηση και επιρροή στο Λευκό Οίκο
Η επιρροή του Σκοτεινού Διαφωτισμού δεν μένει μόνο στα θεωρητικά επίπεδα ή στα διαδικτυακά φόρουμ. Ο Κέρτις Γιαρβίν έχει αναπτύξει στενές σχέσεις με την πολιτική ελίτ των ΗΠΑ, ειδικά μέσα στην διοίκηση του προέδρου Τραμπ.
Ένας από τους πιο ισχυρούς υποστηρικτές του είναι ο Τζέι Ντι Βενς, αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και πολιτικός που έχει δημόσια εκφράσει την εκτίμησή του προς τα γραπτά του Γιαρβίν. Ο Βενς αποτελεί πολιτικό πρότζεκτ του Πίτερ Τιλ, ο οποίος έχει επενδύσει εκατομμύρια δολάρια στην εκλογική του καμπάνια και παραμένει στενός σύμμαχος.
Η μετατροπή των ΗΠΑ σε εταιρικό κράτος με έναν «μοναρχικό» CEO στην κορυφή απαιτεί, σύμφωνα με τον Γιαρβίν, μια «επανάσταση της πεταλούδας». Αυτή η επανάσταση περιλαμβάνει την πλήρη ανατροπή του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος, με βασικό βήμα την καταστροφή του «Καθεδρικού Ναού» — δηλαδή των μεγάλων μέσων ενημέρωσης και των κορυφαίων πανεπιστημίων.
Η διοίκηση Τραμπ έχει ήδη προχωρήσει σε μέτρα που ευθυγραμμίζονται με αυτή την ιδέα, όπως η αναστολή χορήγησης κρατικών χρηματοδοτήσεων σε πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ, καθώς και η μαζική απόλυση δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο τη μείωση του κρατικού μηχανισμού και την αντικατάστασή του από άτομα που επιδεικνύουν αφοσίωση στον «ηγέτη».
Ο Γιαρβίν έχει προτείνει την συντομογραφία «Rage Retire All Government Employees» (RAGE) για αυτή τη διαδικασία, που σημαίνει την οργισμένη απόλυση όλων των κρατικών λειτουργών.
Η πίστη στον ηγέτη (μονάρχη ή CEO) είναι το κεντρικό στοιχείο της νέας αυτής μορφής διακυβέρνησης. Η διοίκηση Τραμπ έχει δείξει ότι αγνοεί ακόμα και τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, επιλέγοντας να εφαρμόζει πολιτικές που συχνά παραβιάζουν θεσμικούς κανόνες και δικαιώματα.
Για παράδειγμα, η απέλαση δεκάδων χιλιάδων ατόμων από τη Βεναζουέλα παρά τις δικαστικές αποφάσεις που απαιτούσαν την επιστροφή τους, δείχνει την πρακτική εφαρμογή της αρχής ότι η αφοσίωση στον ηγέτη υπερβαίνει τους νόμους και το Σύνταγμα.
Η συνωμοσία των συνωμοσιολόγων
Η ιδεολογία του Σκοτεινού Διαφωτισμού, αν και ακραία και αμφιλεγόμενη, έχει καταφέρει να διεισδύσει σε σημαντικά κέντρα εξουσίας στις ΗΠΑ, επηρεάζοντας την πολιτική και κοινωνική κατεύθυνση της χώρας. Με την υποστήριξη ισχυρών παραγόντων της Silicon Valley και πολιτικών όπως ο Τζέιντι Βενς, οι ιδέες του Γιαρβίν μετατρέπονται από θεωρητικές προτάσεις σε πραγματικές πολιτικές πρακτικές.
Αυτή η νέα μορφή πολιτικής οργάνωσης, που βασίζεται στην εταιρική διακυβέρνηση, την ιεραρχία, και την απόρριψη των σύγχρονων δημοκρατικών αξιών, ανοίγει το δρόμο για ένα μέλλον όπου η δημοκρατία και η ισότητα μπορεί να θεωρηθούν παρωχημένες έννοιες. Για αυτό είναι σημαντικό να παρακολουθούμε προσεκτικά αυτές τις εξελίξεις και να κατανοήσουμε τις συνέπειες που μπορεί να έχουν για την κοινωνία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διεθνή πολιτική σκηνή.
Στις 18 Ιανουαρίου 2025, το περιοδικό The New York Times Magazine δημοσίευσε μια εκτενή συνέντευξη του Κέρτις Γιάρβιν. Μπορείτε να τη διαβάσετε και μόνοι σας για να διαπιστώσετε πως μπροστά στα μάτια μας οι συνωμοσιολόγοι -που κατηγορούν τους πάντες γύρω τους- στήνουν οι ίδιοι μια τεράστια συνωμοσία κατά της δημοκρατίας και των αξιών μας.
