Στις 12 Μαίου η ρωσική αεροπορία υπέστη την πιο μεγάλη απώλεια σε υλικό και έμψυχο δυναμικό σε μια μέρα μέσα στο έδαφος της από την αρχή του πολέμου. Η Ουκρανία δεν ανακοίνωσε τίποτα σχετικά με το περιστατικό γι’ αυτό και τα σενάρια δίνουν και παίρνουν. Τέσσερα ιπτάμενα μέσα, δύο ελικόπτερα Μ8 και δύο μαχητικά Su-34 και Su-35 έπεσαν από άγνωστη αιτία στην παραμεθόρια περιοχή της Ρωσίας Μπριάνσκ. Αργότερα εμφανίστηκαν πληροφορίες για ένα ακόμα ελικόπτερο, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των απωλειών στις πέντε. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν στα ΜΜΕ, τα αεροπλάνα κατευθύνονταν για να βομβαρδίσουν ουκρανικές θέσεις ενώ τα ελικόπτερα ήταν επιφορτισμένα με την κάλυψη των αεροπλάνων.
Τις πρώτες ώρες δεν ήταν λίγοι αυτοί που προωθούσαν το σενάριο ότι η ίδιοι η Ρώσοι κατέρριψαν τα δικά τους αεροπλάνα. Κάτι τέτοιο είναι αδύνατον καθώς η ρωσική αεράμυνα δεν μπορεί να καταρρίψει ρωσικά αεροσκάφη, όλα τα ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη αλλά και στα συστήματα αεράμυνας έχουν εγκατεστημένο πρόγραμμα «φιλικός/εχθρικός στόχος». Είναι ένα σύστημα κωδικοποιημενης επικοινωνίας μεταξύ ρωσικού αεροπλάνου και του αντιαεροπορικού πυραυλικού συγκροτήματος.
Ο μοναδικός θεωρητικά τρόπος για να καταρρίψει ένας Ρώσος δικό του αεροσκάφος είναι με την χρήση MPADS (Man-portable air-defense system) όπως τα αμερικανικά Stinger, τα γαλλικά Mistral η τα σοβιετικά 9K38 Igla. Θεωρητικά. Γιατί πρακτικά είναι ανθρωπίνως αδύνατον να καταρριφθούν 5 αεροσκάφη σε λίγες ώρες με την χρήση MPADS ειδικά όταν πρόκειται για Su-35s.
Το επικρατέστερο σενάριο είναι η λεγόμενη ενέδρα πυραύλων (ракетная засада), δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείτε αυτή η μέθοδος από τους Ουκρανούς. Στις 3 Μαρτίου φέτος τα ουκρανικά S-300 μετακινήθηκαν από την περιοχή της Νικόπολης και πλησίασαν σε «αθόρυβη» λειτουργία κοντά στην πρώτη γραμμή του μετώπου όπου και κατάφεραν να ρίξουν ένα ρωσικό Su-34 κοντά από στην Αβντίιβκα.
Έτσι και αυτή την φορά, ένα από τα ουκρανικά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα όπως S-300, Patriot ή και NASAMS σε «αθόρυβη» λειτουργία πλησίασαν κοντά στα σύνορα για ενέδρα, ξέροντας εκ των προτέρων ότι η Ρώσοι θα απογειώσουν μια ομάδα αεροσκαφών από το στρατιωτικό αεροδρόμιο Κλίνσκι που απέχει 45 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Ουκρανία για να βομβαρδίσουν και πάλι κάποια ουκρανική πόλη.
Μια τυπική ρωσική ομάδα αεροσκαφών πετάει συνήθως σε σχηματισμό «ορόφων». Στην μέση πετούσε το μαχητικό-βομβαρδιστικό Su-34 που είχε των ρόλο την «μάνας» με δυνατότητα να κουβαλάει 12 πυραύλους, πιο χαμηλά ελικόπτερα ηλεκτρονικού πολέμου όπως το Мi-8МТПР-1. Ένα τέτοιο ελικόπτερο είναι εξωτερικά παρόμοιο με ένα συνηθισμένο Mi-8, αλλά στο εσωτερικό του είναι εξοπλισμένο με ειδικό εξοπλισμό παρεμβολής Rychag-AV. Τέλος, πιο πάνω για κάλυψη πετάνε μαχητικά Su-35, σε περίπτωση που χρειαστεί να αναχαιτίσουν εχθρικά αεροσκάφη η και πυραύλους.
Οι Ουκρανοί περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή το μόνο που είχαν να κάνουν ήταν να ενεργοποιήσουν το σύστημα αεράμυνας για μερικά δευτερόλεπτα, οι πύραυλοι χρειάστηκαν 20 δευτερόλεπτα για τα καλύψουν τα 45 χλμ και να τους πιάσουν εξαπίνης. Οι πιλότοι στα πρώτα τέσσερα αεροσκάφη δεν είχαν χρόνο για να αντιδράσουν, δεν κατάλαβαν καν τι τους χτύπησε, σκοτώθηκαν πριν καν προλάβουν να εκτοξευτούν έξω από το πιλοτήριο. Λίγη ώρα αργότερα η Ουκρανοί κατέρριψαν και το πέμπτο ιπτάμενο μέσο, ένα ελικόπτερο Mi-8 έρευνας και διάσωσης μαζί με το πλήρωμα.
Στο σύνολο οι Ουκρανοί κατέστρεψαν δύο αεροπλάνα και τρία ελικόπτερα, εξοπλισμός αξίας παραπάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια. Καταστράφηκαν και οι πιλότοι, η εκπαίδευση των οποίων όχι μόνο κοστίζει αλλά απαιτεί και πολλά χρόνια.
Κωνσταντίνος Ντονούκης
