Εχθές, Σάββατο 20 Μαΐου, είχαμε την είδηση από βιντεομήνυμα του Γεβγκένι Πριγκόζιν πως έπεσε το Μπαχμούτ, κάτι που, βέβαια, έχουμε ακούσει μερικές δεκάδες φορές απ’ τον ίδιο και από ρωσικούς λογαριασμούς στα μίντια. Πέραν αυτού, ανακοίνωσε πως θ’ αποσύρει τις δυνάμεις του απ’ την πόλη στις 25 Μαΐου. Τί πράγμα; Δεν θέλει να εξασφαλίσει την διατήρηση των κεκτημένων; Μήπως ισχύει αυτό που έγραψε στον Α’ Ολυνθιακό του ο Δημοσθένης, πως «τὸ φυλάξαι τἀγαθὰ τοῦ κτήσασθαι χαλεπώτερον εἶναι»;
Αρχικά, η Υφυπ. Άμυνας της Ουκρανίας Χάνα Μαλιάρ σχολίασε πως δεν είναι έτσι, αλλά εξακολουθούν να μαίνονται οι μάχες σε σημεία, κυρίως προς την είσοδο της πόλης, δήλωση που κι αυτή έτσι υπαινισσόταν, λόγω της χωροταξίας των θέσεων όπου εξακολουθούσαν οι συγκρούσεις, ότι το Μπαχμούτ είχε πέσει ή βρισκόταν πολύ κοντά στο να συμβεί κάτι τέτοιο, που εάν ίσχυε δεν θα εξέπληττε κανέναν, δεδομένης της in extremis κατάστασης των υπερασπιστών της απολύτως ρημαγμένης και ισοπεδωμένης πόλης.
Αυτό που δεν είπε ο Πριγκόζιν ήταν πως οι ουκρανικές ΕΔ ελέγχουν τη βόρεια και τη νότια ζώνη έξω απ’ την πόλη, και οι δυνάμεις της Βάγκνερ είναι απίθανο ν’ αποσυρθούν επιτυχημένα ή να υποχωρήσουν με τάξη, ενώ παραμένουν σε εμπλοκή με τις ουκρανικές εδώ και μια βδομάδα, πράγμα που θα παρεμποδίσει τα σχέδια του ρωσικού ΓΕΣ για άμυνα έναντι των αναμενόμενων ουκρανικών αντεπιθέσεων. Ακόμα κι αν παραμείνουν αποκλεισμένοι οι μισθοφόροι της Βάγκνερ στα ερείπια, οι ρωσικές ΕΔ θ’ απαιτηθεί να εξακολουθήσουν τις αποστολές αλεξιπτωτιστών στο Μπαχμούτ
Σήμερα Κυριακή 21 Μαΐου, ερωτηθείς σχετικά ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εάν οι ουκρανικές ΕΔ διατηρούσαν τον έλεγχο εκείνων των ανατολικών συνοικιών της πόλης που υπερασπίζονταν μέχρι πρότινος, απάντησε «I think not» («δεν το νομίζω») συμπληρώνοντας πως η πόλη έχει καταστραφεί ολοσχερώς. «Πρέπει να κατανοήσετε πως δεν έχει απομείνει τίποτα εκεί», είπε στους ηγέτες, «το Μπαχμούτ υπάρχει μονάχα στις καρδιές μας» συμπλήρωσε, σύμφωνα με το AFP. Συνομιλώντας δε με τον Πρόεδρο Μπάιντεν, ο Ζελένσκι είπε πως στο Μπαχμούτ υπάρχουν μονάχα drones και νεκροί Ρώσοι.
Προ ολίγου, εκπρόσωπος του Ζελένσκι διευκρίνισε πως ο Ουκρανός πρόεδρος δεν επιβεβαίωσε με τη δήλωσή του αυτή πως κι εκείνος γνωρίζει ότι έπεσε το Μπαχμούτ, ή πως εγκαταλείφθηκαν οι ουκρανικές οχυρές θέσεις από τους υπερασπιστές τους, αλλά πως έχει καταστραφεί η πόλη.
Η αλήθεια είναι πως ο Βολοντίμιρ δυσκολεύεται καί να κατανοήσει τ’ αγγλικά καί να τα μιλήσει, καθώς φαίνεται στις ομιλίες του, που πασχίζει να τις διαβάσει λέξη-λέξη με μια περίεργη κάτι-σαν-αμερικάνικη προφορά που θυμίζει την τραβηγμένα καουμπόικη προφορά των αδελφών Κλιτσκό. Θα τον έχετε, συνάμα, ακούσει ν’ απαντά σε ερωτήσεις ή σχόλια με «Thank you, thank you very much» ενώ δεν ταιριάζει μια τέτοια απόκριση σ’ εκείνο που μόλις του είπαν.
Αφού έληξε η Σύνοδος των G7, ο Ζελένσκι παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, περίπου παράλληλη με κείνην του Τζο Μπάιντεν. Εγκωμίασε την οικοδέσποινα Ιαπωνία για την αλληλεγγύη της προς της Ουκρανία, και την πόλη της Χιροσίμα ιδιαίτερα, για την οποία είπε πως οι εικόνες της του 1945 του θυμίζουν το Μπαχμούτ του σήμερα. Όπως είχα γράψει στη χθεσινή ανασκόπηση της πρώτης ημέρας της Συνόδου, πράγματι σήμερα ο Ουκρανός πρόεδρος αξιοποίησε την έξυπνη assist του Ιάπωνα πρωθυπουργού, που επέλεξε την Χιροσίμα ως τόπο διεξαγωγής της Συνόδου, και σχολιάζοντας την ανοικοδόμηση της ιαπωνικής πόλης βρήκε την ευκαιρία να υποσχεθεί πως στο μέλλον θα υπάρξει «ανοικοδόμηση και αποκατάσταση» της Ουκρανίας, όπως συνέβη και στη Χιροσίμα. Όταν ρωτήθηκε ειδικά για το Μπαχμούτ, ο Ζελένσκι εμφατικά αποκρίθηκε πως «δεν έχει κυριευθεί από της Ρωσία», ενώ για τα F-16 δήλωσε βέβαιος πως η χώρα του θα τα λάβει, απλώς δεν γνωρίζει πόσα θα είναι.
Όπως και νά ’χει, είπε ό,τι είπε, κι εμείς ας πούμε πως τον ακούσαμε να το λέει. Και τούτο μας φέρνει ξανά στο ερώτημα τί ήταν άραγε αυτό που έπεσε ή δεν έπεσε ακόμα μα ίσως να πέσει σήμερα, αύριο, σε δυο βδομάδες;
Ήταν κάποτε μια πόλη 70.000 κατοίκων, άνευ στρατηγικής ή τακτικής πλέον σημασίας για τη Μόσχα ή το Κίεβο, που κατέστη, όμως, συμβολικό τρόπαιο για τη Βάγκνερ, διότι η ρωσική μισθοφορική εταιρεία του Πριγκόζιν έριξε εκεί όλες της τις δυνάμεις, μαζί με τη συνδρομή του ρωσικού ΓΕΣ, και όμως εννιά μήνες αδυνατούσε να κατακτήσει το πεδίο αυτό της Κολάσεως, όπου κάθε στρατιώτης είχε δύο έως τέσσερις ώρες ζωής απ’ τη στιγμή της άφιξής του.
Η μακρά ρωσική αποτυχία κατάληψης της πόλης εξέθετε σε περίγελο βλαβερό για τα επιχειρηματικά συμφέροντά της και, κυριότερα, σε ανοιχτή αμφισβήτηση τη Βάγκνερ στην Αφρική, απ’ όπου ο Πριγκόζιν αντλεί τον πλούτο του πουλώντας υπηρεσίες μισθοφορικού στρατού αλλά καί συντονίζοντας κι εκτελώντας εκστρατείες μιντιακής προπαγάνδας στους τυράννους και πολεμάρχους της ηπείρου, οι οποίοι τον ανταμείβουν συνηθέστερα με βαλίτσες με δολάρια και ορυχεία χρυσού, πολύτιμων λίθων, και ίσως ουρανίου.
Παρόμοια ντροπή επισώρευε η αποτυχία στο ρωσικό ΓΕΣ, που ο Πριγκόζιν το έλουζε περίπου καθημερινά με χυδαίες ύβρεις προς τον Υπ. Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και τον Αρχηγό των ρωσικών ΕΔ, Στγο Βαλέρι Γκερασίμοφ, πλήττοντας το πρεστίζ του στρατεύματος, που απ’ τα τσαρικά και σοβιετικά χρόνια περιβάλλεται με σεβασμό και θαυμασμό στη ρωσική κοινωνία.
Μια βδομάδα νωρίτερα, την Κυριακή 14 Μαΐου, η Washington Post είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο, βολικά χρονισμένο με τη χθεσινή κατάληψη της πόλης, πως ο Πριγκόζιν είχε από μηνών επικοινωνήσει υπογείως με το Κίεβο μέσω Αφρικής, τάζοντάς στο ουκρανικό επιτελείο να του παράσχει πληροφορίες για τις θέσεις του ρωσικού στρατού σε διάφορα σημεία του μακρού μετώπου, δηλαδή των δυνάμεων που ελέγχει το ρωσικό ΓΕΣ, με αντάλλαγμα να του επιτραπεί να κυριέψει το Μπαχμούτ.
Ερωτηθείς σχετικά, ο Ουκρανός Υπ. Άμυνας Ολέξιι Ρέζνικοφ απάντησε θέτοντας τη γριφώδη ερώτηση «ποιός νομίζετε πως θα ωφελείτο από κάτι τέτοιο;», ενώ ο ίδιος ο Πριγκόζιν προέβη σε κάτι σαν διάψευση με βίντεό του τη Δευτέρα 15 Μαΐου, όπου με το γνωστό του ύφος ισχυρίστηκε πως «έχω να βρεθώ πολλούς μήνες στην Αφρική, δεν θα μπορούσα να έχω έρθει εκεί σε συνεννόηση με τους Ουκρανούς». Δεν είπε, δηλαδή, πως δεν κυλίστηκε στην αμαρτία με τον μυλωνά, είπε πως δεν πήγε στον μύλο να κυλιστεί μαζί του πάνω στα σακιά με το αλεύρι.
Όμως, εάν κυλιστείς πάνω στο αλεύρι με τον μυλωνά—και μπράβο σου, γιατί όχι;—η πλάτη σου θα γίνει άσπρη. Όταν, μάλιστα, ο Ντμίτρι Πεσκόφ απέρριψε την ιστορία αυτή ως απίθανη και υποβολιμαία, τούτο θα μπορούσε να ψυλλιάσει τους υποψιασμένους πως το Κρεμλίνο τουλάχιστον το εξετάζει κι αυτό ως ενδεχόμενο, διότι είναι γνωστό πως όταν λέει κάτι ο Πεσκόφ, ισχύει κάτι άλλο που τοποθετείται σε μιαν απέναντι πλευρά του φάσματος της πραγματικότητας.
Τη βδομάδα πριν το δημοσίευμα της WaPo είχαν συμβεί πολλά πράγματα μαζί: πρώτον, σύμφωνα με πληροφορίες οι ουκρανικές ΕΔ είχαν σημειώσει σημειακές προελάσεις και ανακαταλήψεις εδαφών βάθους δύο χιλιομέτρων σε ζώνες πέριξ του Μπαχμούτ, όταν, υπενθυμίζω προς σύγκριση, καθημερινά για εννέα μήνες οι μισθοφόροι της Βάγκνερ κατελάμβαναν δέκα με είκοσι μέτρα κατά μέσο όρο την ημέρα.
Δεύτερον, καθημερινά ο Πριγκόζιν εξευτέλιζε σε σειρά βίντεο και αναρτήσεών του τις ρωσικές ΕΔ, κυρίως αλεξιπτωτιστές του ρωσικού ΓΕΣ, πως πετούσαν τα όπλα, εγκατέλειπαν τις θέσεις τους, και την κοπανούσαν για να σωθούν.
Τρίτον, ισχυριζόταν για βδομάδες αλλά κυρίως την Πέμπτη 4 και Παρασκευή 5 Μαΐου πως εγκαταλελειμμένες απ’ το ρωσικό Υπ. Άμυνας, οι δυνάμεις του είχαν στεγνώσει από όπλα, πυρομαχικά, και πολεμοφόδια, όπως τροφή, νερό, και φάρμακα, και πως γι’ αυτό θα τις απέσυρε στα μετόπισθεν, διότι, καθώς αφηγήθηκε και έδειξε με γλαφυρές εικόνες, το Μπαχμούτ είχε καταστεί σφαγείο στρωμένο με τα πτώματα των ηρωικών του πολεμιστών, που είχαν χαθεί κατά δεκάδες χιλιάδες, πάντοτε σύμφωνα με τα βιντεομηνύματά του.
Σε τούτο επιβεβαίωνε ή συνέπνεε με τον Λευκό Οίκο, που τη Δευτέρα 1 Μαΐου είχε ανακοινώσει διά στόματος Τζων Κέρμπι ότι απ’ το τέλος του Δεκεμβρίου 2022 έως εκείνη τη μέρα, η συντηρητική εκτίμηση των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών για τις ρωσικές απώλειες ήταν 20.000 με 30.000 για το Μπαχμούτ, και 80.000 τραυματίες συνολικά στο χειμερινό μέτωπο.
Ασφαλώς, και οι ουκρανικές ΕΔ θα υπέφεραν απώλειες που δεν είναι συνετό να σχολιάσουμε, διότι δεν διαθέτουμε στοιχεία, πέραν του επαναλαμβανόμενου χαρακτηρισμού «ανάλογες», ή όχι σπάνια «βαρύτερες».
Τους τελευταίους μήνες ακουγόταν συχνά με πατρική συγκατάβαση η συμβουλή Δυτικών επιτελών πως το Κίεβο θα ωφελείτο να εγκαταλείψει τον αγώνα της μάταιης υπεράσπισής του, γιατί εκεί δαπανούσε πυρομαχικά και άνδρες που δεν διέθετε την πολυτέλεια να χάνει, ώστε οι πολύτιμοι αυτοί πόροι να διοχετευθούν στην προπαρασκευή της εαρινής τότε, θερινής πλέον επίθεσης του 2023.
Τη βδομάδα που μας πέρασε, απ’ το Σάββατο 13 έως τη Δευτέρα 15 Μαΐου, η περιοδεία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε Ρώμη, Βερολίνο, Παρίσι, και Λονδίνο συνοδεύτηκε από δεσμεύσεις των Ευρωπαίων ηγετών για παραχώρηση μεγάλων για τα ευρωπαϊκά μας δεδομένα εξοπλιστικών πακέτων προς το Κίεβο, με μεγαλύτερο το κολοσσιαίο γερμανικό, €2,7Β, έπειτα το βρετανικό (πύραυλοι, drones) και το κάπως απροσδιόριστο γαλλικό (ελαφρά τεθωρακισμένα), στα οποία έρχονται να προστεθούν τα διαδοχικά αμερικανικά πακέτα του πρώτου τετραμήνου του έτους μας, με σπουδαιότερο της 5ης Απριλίου, $2,6Β, και προ ολίγου σήμερα, Μπάιντεν και Μπλίνκεν ανακοίνωσαν νέο εξοπλιστικό πακέτο αξίας $375Μ.
Φαίνεται πως συντίθεται το οπλοστάσιο για το οποίο παρακαλούσε ο Ουκρανός πρόεδρος τους εταίρους του Ramstein Group, και μάλιστα με νέες δυνατότητες σε αεράμυνα, σε μηχανοκίνητα και τεθωρακισμένα μέσα, σε ραντάρ, και σε εκατοντάδες πλέον drones. Κοντά σ’ αυτά, κεντρική θέση κατέχουν οι βρετανικοί πύραυλοι κρουζ μακρού βεληνεκούς «Storm Shadow» (γαλλ. SCALP-EG) και η χθεσινή, δια στόματος Τζο Μπάιντεν και Τζέικ Σάλιβαν υπόσχεση των ΗΠΑ να επιτρέψουν στους εταίρους και συμμάχους τους να παραχωρήσουν F-16 4ης γενιάς στην ουκρανική ΠΑ, εάν διαθέτουν και το επιθυμούν, και να συμβάλλουν στην εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων στον χειρισμό τους.
Στρωμένο με τα ερείπια του οπλισμένου σκυροδέματος των κτηρίων του, με σπασμένα τούβλα και κρατήρες βομβαρδισμών, το Μπαχμούτ ήταν, σύμφωνα με παλαιότερο χαρακτηρισμό του Ζελένσκι, το «οχυρό του Ουκρανικού φρονήματος», και κατέστη ο αφιλόξενος τόπος εξαντλητικής δαπάνης ρωσικών πόρων σε υλικά και προσωπικό, αφορμή δε για τριβές και έριδα στο εσωτερικό των πυραμίδων ισχύος του Ρασισμού, πύρρειο δε τρόπαιο των κατακτητών του, που ο ηγεμόνας της Μόσχας εγκωμίασε κι ευχαρίστησε για τη νίκη τους, ακόμα μια φορά, προσποιούμενος πως αγνοεί ότι έξω και γύρω απ’ αυτό έχουν πλέον λάβει θέσεις οι ουκρανικές ΕΔ.
Η υπόθεση του Μπαχμούτ δεν έχει κλείσει.
Στέλιος Ιατρού
